کد مطلب:20719 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

تفسير آيه 119 سورة توبه چيست؟

خداوند سبحان در اين آيه شريفه ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ كُونُواْ مَعَ الصَّـَدِقِين;(توبه،119) اي كساني كه ايمان آوردهايد! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد و با صادقان باشيد.

خداوند سبحان در اين آيه به مؤمنان دو دستور ميدهد:

1. رعايت تقوا و پرهيزگاري 2. همراه شدن با صادقان (راستگويان); چرا كه اگر كسي بخواهد راه پر پيچ و خم تقوا را، بدور از انحراف و اشتباه بپيمايد، بدون همراهي آنان امكانپذير نيست.

اما اين كه مقصود از صادقان چه كساني هستند؟

قرآنمجيد در آيات ديگر صادقان را با بيان اوصافشان معرفي كرده است، از آن جمله در آيه 177 سوره بقره، بعد از آن كه حقيقت نيكوكاري را در ايمان به خدا، قيامت، فرشتگان، كتب آسماني، پيامبران، و همچنين انفاق مال در راه خدا و در طريق نجات مستضعفان و بردگان، و نيز برپا داشتن نماز، دادن زكات، وفاي به عهد، صبر و شكيبايي و استقامت در برابر مشكلات و در هنگام جهاد، ذكر ميكند، ميفرمايد: أُولَـََّئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا (اين افراد كه داراي چنين صفاتي هستند، صادقانند).

در جاي ديگر نيز ميفرمايد: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ ءَامَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَ جَـَهَدُوا بِأَمْوَ َلِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَـََّئِكَ هُمُ الصَّـَدِقُونَ ;(حجرات،15) مؤمنان واقعي تنها كساني هستند كه به خدا و رسولش ايمان آوردهاند، پس هرگز شك و ترديدي به خود راه نداده و با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كردهاند، آنها راستگويانند.

بنابراين صادقان (راستگويان)، كساني هستند كه تعهدات خود را در برابر ايمان به پروردگار به خوبي انجام ميدهند، ترديدي به خود راه نميدهند، از انبوه مشكلات نميهراسند، و با انواع فداكاريها صدق ايمان خود را ثابت ميكنند و...; البته اين صفات مراتبي دارد، برخي افراد در سطح بالايي از آن قرار دارند، همچون انبيأ و ائمه معصومين:، و برخي هم در مراحل پايينتر از آن قرار گرفتهاند، مانند مؤمنان ديگر.

امّا از آن جا كه آيه شريفه كُونُوا مَعَ الصَّـَدِقِين(با صادقان همراه شويد)، به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطي دستور به همراه بودن با صادقان داده، معلوم ميشود كه مقصود از صادقان در آيه مذكور (توبه، 119)، تنها معصومانند; زيرا پيروي و همراه بودن بي قيد و شرط جز در مورد معصومان، در مورد افراد ديگر معنا ندارد.(ر.ك: پيام قرآن، آيت الله مكارم شيرازي، ج 9، ص 49 و 50، مدرسة الامام اميرالمؤمنين.)

افزون بر آن، در روايات فراواني از شيعه و اهل سنت، صادقان در آيه شريفه، بر علي بن ابي طالب، و اهل بيت: تطبيق شده است.

به عنوان نمونه، مفسر معروف، سيوطي در الدرالمنثور در تفسير آيه مذكور از ابن عباس نقل ميكند كه كُونُوا مَعَ الصَّـَدِقِين يعني مع علي بي ابي طالب (با صادقين باشيد يعني با علي بن ابي طالب باشيد).(ر.ك: الدرالمنثور في تفسير المأثور، السيوطي، ج 3، ص 517، دارالكتب العلميه / تفسير نور الثقلين، الحويزي، ج 2، ص 280 و 281، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان.)

چنان كه در روايات ديگري از امام باقر و امام رضا8 آمده است كه مقصود از صادقان در آيه شريفه ائمه اهلبيت: ميباشند.(ر.ك: ينابيع الموده لذوي القربي، سيلمان القندوزي الحنفي، تحقيق سيد جمال الشرف الحسيني، ج 1، ص 358، دارالاسوه / شواهد التنزيل، الحافظ الحاكم الحسكاني، تحقيق الشيخ محمد باقر المحمودي، ج 1، ص 341ـ345 / پيام قرآن، همان، ج 9، ص 221ـ223.)